Utwory wybrane

Dzieła fortepianowe Antoniego Stolpego (1851–1872) stawiają przedwcześnie zmarłego kompozytora i pianistę w jednym rzędzie z tak utalentowanymi twórcami polskimi 2. połowy XIX wieku, jak Juliusz Zarębski czy Ignacy Jan Paderewski. Niniejszy zbiór prezentuje po raz pierwszy utwory Stolpego skomponowane w warszawskim okresie jego życia, przed wyjazdem na studia muzyczne do Berlina, dokąd udał się w czerwcu 1869 roku. Za podstawę tej pracy posłużyły rękopisy dzieł fortepianowych Stolpego, przechowywane w Bibliotece Jagiellońskiej. W manuskryptach tych brakuje dokładnego datowania poszczególnych kompozycji.

Autorem prezentowanego opracowania jest kompozytor i pianista Mirosław Gąsieniec. W trzech utworach – Duetto, Impromptu i Nokturn – zaproponował on nazwy gatunkowe jako tytuły. Duetto (w rękopisie zatytułowane Allegretto non troppo) jest nastrojowym, subtelnym nokturnem, inspirowanym tradycjami tego gatunku. W Impromptu (w oryginale Allegretto) opracowujący wprowadził pewne korekty: w układzie obu rąk nawiązał do sławnego Impromptu Ges-dur Schuberta, zaznaczył także dłuższe frazy i dopisał krótką kodę.

Mazourka jest poruszającym świadectwem inwencji i kunsztu młodego Stolpego, to jego osobiste spojrzenie na niedościgły wzorzec tego gatunku w twórczości Chopina. Nokturn (w rękopisie Andante) bardzo wyraźnie nawiązuje do stylu Chopina (opracowujący przywrócił i zmodyfikował wartościową kodę, skreśloną przez Stolpego). Błyskotliwy Une Valse wymagał złożenia w całość trzech fragmentów rękopisu, dzięki czemu wirtuozowskie części skrajne kontrastują z oryginalnie ujętą częścią środkową.

Sonata a-moll to dzieło bardzo wczesne, tworzone w latach 1866–1867. Nie zostało dokończone, pozostało jedynie obszerne, szeroko zakrojone Allegro. Część ta w daleki od schematyzmu sposób realizuje ideę formy sonatowej.