Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
Music by American Composers
voor: Euphonium, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 376550
voor: Viola da gamba, klavecimbel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 418108
(Urtext)
voor: Altviool, piano
Artikelnr.: 285335
10 Sonate a tre
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 304620
(Urtext)
voor: Viool, piano
Artikelnr.: 284888
voor: Basklarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 284688
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 113253
voor: Euphonium, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277218
voor: Tuba (es), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1277216
voor: Altviool, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276975
voor: Tenorsaxofoon, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276968
voor: Tuba (bes), piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276868
voor: Euphonium, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276855
voor: Altviool, piano [orgel]
Bladmuziek, playback-CD
Artikelnr.: 1276849
voor: Harmonieorkest
Partituur
Artikelnr.: 796659
aus: Erster Theil zweystimmiger Sonaten und Suiten nebst einem gedoppelten Basso continuo
Hamburg 1674
voor: 2 violen, basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 6344
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 130839
voor: Dwarsfluit, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 312714
voor: Fagot, basso continuo
Pianouittreksel, losse partij(en)
Artikelnr.: 175440
für Posaune und Klavier (Orgel)
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 593491
voor: Viool, piano [orgel]
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 594970
Musica Rara
voor: Trompet, strijkers, basso continuo
Piano-uittreksel, solopartij
Artikelnr.: 210236
Piano Solo
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 316669
op. 1
Sonaten 1–4
voor: Blokfluit [dwarsfluit, viool, hobo], basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 160890
voor: 3 cello's
Partijenset
Artikelnr.: 394574
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 684621
Hortus Musicus
voor: Viola da gamba [viool/ dwarsfluit], basso continuo
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 122066
voor: 2 violen
Speelpartituur, losse partijen
Artikelnr.: 499293
from "Der getreue Musikmeister"
Hortus Musicus
voor: Altblokfluit, basso continuo
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 173004
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 163593
Presented by Daniel Grimwood
more than the score...
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 675014
voor: Blockflöte (A) (Violine) Basso continuo
FAKSIMILE
Artikelnr.: 458605
aus "Il pastor fido"
(früher A. Vivaldi zugeschrieben)
voor: Dwarsfluit [altblokfluit/hobo/viool], basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 1984
voor: Altblokfluit, basso continuo
Artikelnr.: 314802
voor: Trompet [piston], piano [orgel]
Bladmuziek, Download (mp3)
Artikelnr.: 1220233
op. 1, Nr. 3 & 4
voor: Altblokfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 469216
Hortus Musicus 139
voor: Altblokfluit [fluit/hobo], basso continuo
Pianopartituur, partijen
Artikelnr.: 122119
voor: Trombone, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 404283
voor: Viool, piano
Speelpartitur, losse partij
Artikelnr.: 418838
für Violine und Bass (Violoncello), KV 46e
voor: Viool, cello
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 3506
voor: 2 dwarsfluiten, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 419736
pour le viollon et pour le clavecin
Volume 1: Sonata I (d), Sonata II (D)
voor: Viool, klavecimbel
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 272287
voor: Piano
Artikelnr.: 560867
after the Sonata for Violin and Piano
voor: Klarinet, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 631235
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 932313
voor: Cello, piano
Pianopartituur, solopartij
Artikelnr.: 930935
voor: 2 dwarsfluiten (duo)
Speelpartituur
Artikelnr.: 229460
Orgel / Klavier
voor: Trombone, piano [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 595099