Een van de voornaamste instrumentale muzikale vormen is ongetwijfeld de sonate. De formele betekenis van het begrip “sonate”, dat afgeleid is van het Italiaanse woord “sonare” (“klinken” of “spelen”), is in de loop der jaren flink veranderd. Meer informatie over de ontwikkeling van de sonate en een groot aanbod van de barok tot nu vind je hier!
Het begrip “sonate” ontstond in de tweede helft van de 16e eeuw en werd gebruikt voor verschillende vormen van instrumentale composities voor twee of meer instrumenten. Zo zou er beter onderscheid gemaakt kunnen worden tussen deze stukken en solowerken voor toetsinstrumenten, of stukken met zang, zoals cantates.
De baroksonate onderscheidt zich vooral van de klassieke sonate door het grotere aantal delen (vier of meer), waarbij snelle en langzame tempi zich regelmatig afwisselen. De baroksonate kan ruwweg in twee vormen worden onderverdeeld:
Sonata da camera (“Kamersonate”) – deze vorm heeft een licht danskarakter en is de voorloper van de barokke danssuite.
Sonata da chiesa (“Kerksonate”) – is in de regel vierdelig, waarbij elk deel afwisselend langzaam of snel is. De delen zijn niet gebaseerd op dansritmes
Afhankelijk van de grootte van de bezetting kunnen baroksonates verder onderverdeeld worden in solosonates voor één instrument (meestal viool) en basso continuo en triosonates voor twee solo-instrumenten en basso continuo.
Een bekende componist van sonates is de Italiaan Arcangelo Corelli (1653 - 1713). Zowel de sonata da chiesas van Corelli als de sonata da cameras van Corelli zijn tegenwoordig nog altijd zeer geliefd bij zowel muzikanten als publiek.
Tussen de 17e en de 18e eeuw ontwikkelde de sonata da chiesa zich langzaam tot een vorm die tegenwoordig bekend staat als Napolitaanse ouverture, waarbij het inleidende langzame deel verdween en een driedelige vorm ontstond die qua tempostructuur van de verschillende delen (snel-langzaam-snel) niet alleen een basis vormde voor de klassieke sonate, maar ook voor veel andere muzikale vormen.
De Italiaanse componist Domenico Scarlatti (1685 - 1757) leverde in deze tijd een belangrijke bijdrage aan het formele ontstaan van de sonate. De sonates van Scarlatti werden over het algemeen geschreven in de oude sonatevorm: een eendelige compositie met twee contrasterende thema’s.
Tijdens het classicisme (1750- 1800) ontwikkelde de sonate zich verder. In deze tijd werd het begrip “sonate” hoofdzakelijk voor pianosonates, of sonates voor een solo-instrument met pianobegeleiding gebruikt. In de basis bestaat een klassieke sonate uit drie (soms vier) delen, waarbij het eerste (snelle) deel in de “sonatevorm” geschreven is; het tweede deel een langzaam karakter heeft en het derde deel in de regel weer snel is en allerlei muzikale vormen kan aannemen.
In een vierdelige sonate wordt doorgaans voor het laatste deel nog een dans in de vorm van een menuet of scherzo toegevoegd. De grootste bloeiperiode voor de sonate kwam voort uit de werken van drie componisten van de (eerste) Weense school: Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart en Ludwig van Beethoven. Een van de meest bekende sonates uit deze tijd is de Mondscheinsonate van Beethoven
Nach dem Urtextop. 14/1
voor: Piano
Artikelnr.: 355953
op. 120/1
voor: Viola (Klarinette) und Klavier
Artikelnr.: 357516
für Sopranblockflöte und Basso continuo
voor: Sopraanblokfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 355738
RV 59
voor: Sopraanblokfluit, basso continuo
Artikelnr.: 355719
Musica Rara
voor: FL VL OB BC
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 338761
per trombetta sola et organo, ò gravicembalo
aus: Capricci armonici, op. 4
voor: Trompet (c), basso continuo [orgel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 3367
aus: Six Sonates Pour deux Flutes-traversieres sans Basse, op. 1
voor: 2 dwarsfluiten [hobo's/violen]
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 3855
aus "18 Canons mélodieux ou 6 Sonates en duo a flutes traverses, ou violons, ou Basses de Viole"
Ausgabe für zwei Altblockflöten
voor: 2 altblokfluiten (duo)
Speelpartituur (pdf download)
Artikelnr.: 3884
aus: Huit Sonates pour le Violon et la Basse, op. 2
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 5260
aus: XII Solo for the German Flute with the Thorough Bass for the Harpsichord
London, 1744
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 6121
aus: VIII Sonate per cembalo, op. 1
voor: Piano [klavecimbel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 6479
op. 9, Nr. 2
aus: Quatrième Livre de Sonates à Violon seul avec la Basse Continue
voor: Viool [fluit], basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 2861
a Violino, o Flauto solo, e Basso
voor: Viool [altblokfluit/fluit/hobo], basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 3129
per Violino, overo Traverso Solo, col Continuo
aus: "Der Brauchbare Virtuoso ...", Hamburg 1720
voor: Viool [dwarsfluit/hobo], basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 4424
"Sonatina"
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 735182
op. 5
voor: Violine und Cembalo (Klavier); Violoncello (Viola da gamba) ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 739551
Edition Schott
voor: 4 hoorns (kwartet)
Partijenset
Artikelnr.: 748193
Baroque Around the World
voor: Violine (Flöte) und Klavier; Violoncello (Fagott) ad libitum
Bladmuziek
Artikelnr.: 755376
voor: 4 viole da gamba
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 661034
voor: Flöte und Klavier, Basso ad lib.
Bladmuziek
Artikelnr.: 725161
"Devil's Trill" Sonata
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 749972
Edition Schott
voor: Klarinet, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 753913
from op. 27
voor: Alt-Blockflöte (Oboe, Violine, Flöte) und Basso continuo
Partituur, losse partijen
Artikelnr.: 749592
Edition Schott
voor: 2 Alt-Blockflöten und Cembalo (Klavier); Viola da gamba (Violoncello) ad libitum
Partitur und Stimmen Partitur = Cembalo
Artikelnr.: 749653
Edition Schott
voor: Flöte und Violine (Flöte)
Speelpartituur
Artikelnr.: 747353
Pieces from Frescobaldi, Castello and Fontana
voor: Sopran- oder Tenor-Blockflöte (oder andere Melodie-Instrumente) und Basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 731478
für Klavier
teilweise ergänzt, mit Fingersätzen
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 661662
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1681479
Band 1: Sonaten 1–4
voor: Fluit, klarinet (bes), piano
2 Speelpartituren, Playback-CD
Artikelnr.: 1346463
aus: „Sonates Pour la Flûte-Traversière avec la Baße“, op. 1
Paris, 1726
voor: Dwarsfluit, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 6184
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 731754
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 725112
voor: Piano [klavecimbel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 756271
with the earlier versions of the Adagio according th the autograph. Edited from the autograph, the original edition and further early sources
Wiener Urtext Edition
voor: Piano
Bladmuziek (Urtext)
Artikelnr.: 1670384
K. 491 (Longo 164)
voor: Klavecimbel [piano]
Bladmuziek
Artikelnr.: 2486
Edition Schott
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 733699
and Bc
voor: KAMMERMUSIK TASTEN-/BALG- + HOLZBLASINSTRUMENTE GEMISCHTE DUOS
Artikelnr.: 1688139
voor: Piano [klavecimbel]
Bladmuziek
Artikelnr.: 756272
Edition Schott
voor: Klarinet (bes), piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 728111
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 723145
FWV N:B1
voor: Altblokfluit, hobo, viool, basso continuo
Partituur, losse partijen (pdf download)
Artikelnr.: 5244
per Violino, overo Traverso Solo, col Continuo
aus: "Der Brauchbare Virtuoso ...", Hamburg 1720
voor: Viool [dwarsfluit/hobo], basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 4676
Edition Schott
voor: Cello, basso continuo
Bladmuziek
Artikelnr.: 736916
voor: Piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 723146
Edition Schott
voor: Cembalo oder Klavier 4-händig
Bladmuziek
Artikelnr.: 726332
(1936) - Vol. 4
voor: Viool, piano
Bladmuziek
Artikelnr.: 1350842
aus: Seconde livre de sonates pour le
violon et pour la flute traversiere, op. 2
Paris, 1728
voor: Viool, basso continuo
Partituur, losse partijen, audiobestanden
Artikelnr.: 5810
Edition Schott
voor: Ensemble
Partituur
Artikelnr.: 743318